 |
| El Nazar Kilisesi |
 |
| El Nazar Kilisesi, Pantakrator İsa |
 |
| El Nazar Kilisesi, İsa çarmıhta |
Gezimizin son gününe en çok merak ettiğimiz yerlerden birini, Göreme Açık Hava Müzesi'ni bırakmıştık. 2. gün akşama doğru kapanan hava bir türlü tam olarak açmamıştı, açıkcası yağmura yakalanacağız diye tedirgin olmuştuk. Sabahtan çantalarımızı hazırlayıp pansiyonumuzun resepsiyonuna bırakıp müzeye doğru yol aldık. Yol üstündeki El Nazar Kilisesi'ne uğrayalım dedik. Toprak yoldan (havuzlu otelden sonraki ilk sağ) 1.5 km kadar içerideki kilise -eski fotoğraflarıyla karşılaştırınca- baya onarımdan geçirilmiş. Bilet kesen görevli bize Kapadokya'da 1000 kadar kilise olduğunu, Göreme çevresinde de her güne müteakip 365 kilise olduğunu söyledi. Özellikle vadilerde adım başı kilise olması bu uçuk söylemi destekliyor. El Nazar biraz unutulmuş ancak gayet güzel. Flash kullanmadan fotoğraf çekimi de yapabildik. Göreme Açık Hava Müzesi'nde buna çok dikkat ediyorlar ve hertürlü fotoğraf çekimi de yasak. Flash bu tür tarihi eserlere zarar verdiğinden dikkat edilmesi gayet normal. Apsislerde daha önceden de belirttiğim gibi İncil ve Tevrat'tan sahneler var. Genel olarak her kilisede görebileceğiniz; müjde, ziyaret, doğum, Mısır'a kaçış, üç müneccimin tapınması, son akşam yemeği, İsa'nın gömülmesi, başkalaşım, Kudüs'e giriş, İsa çarmıha gerilmesi, İsa'nın cehenneme inişi ve İsa'nın göğe yükselişi gibi başlıca olaylar tasvir edilmiş. El Nazar Kilise'sinden çıkıp geri dönerken görevli bize başka bir patika yol gösterdi. Sayesinde güzel manzaralar ve birkaç oyulmuş mağara da görmüş olduk. Araziden yolumuzu doğaçlama olarak bulduk. Aslında tam geçtiğimiz yerde Saklı Kilise de varmış ama cidden iyi saklanmış, göremedik :) Zaten çok zor bulunduğu için bu isim konulmuş.
 |
| Arkada Uçhisar |
 |
| Rahibeler (Kızlar) Manastırı |
İlk olarak karşımıza Tokalı Kilise çıktı. Elimizde Kapadokya'yla ilgili kitaplarla bir yandan tarihini okumak bir yandan hangi apsiste neyi anlattığını arayıp bulmak oldukça zor olmaya başladı. Birkaç turistte radyo tarzı aletler görünce sorduk soruşturduk ve mükemmel faydalı olan "sesli rehberlik sistemi"yle tanıştık. Yalnız bunun için Göreme Açık Hava Müzesi girişine gitmek gerektiğinden bu görkemli Tokalı Kilise'yi tekrar gezmek üzere sona bıraktık. 11 dilden oluşan sesli rehberlik hizmeti cidden çok faydalı oldu. Bireysel olarak oraya gittiyseniz kesinlikle alın. 10 TL'ye kiralanıyor, rica ederseniz fazladan kulaklık da veriyorlar ve müzenin haritasını hediye ediyorlar. Çoğu yerde sayılar var, onu alete girdiğinizde size neyin ne olduğunu anlatmaya başlıyor. Bu sistem aynı zamanda Anadolu Medeniyetler Müzesi, Ayasofya ve Mevlana Müzesi'nde de varmış. Göreme Açık Hava Müzesi girişi 15 TL. Değer mi? Değer! Müze din adamlarının yetiştirildiği, bölgedeki en önemli merkezlerden, hatta en önemlisi. Hemen girişte solda kalan, görünüm itibarıyla en güzel yapı olan Rahibeler(Kızlar) Manastırı'na ilk durağımızdı. Eskiden içine girilebiliniyormuş ancak şuanda bu yasak. İçinde yemekhaneler, mutfak, birkaç küçük oda ve şapel bulunuyormuş.
 |
| Mezarlık |
Hemen karşısında Aziz Basil Kilisesi var ama yakınına dahi gitmek maalesef yasaktı. Sonraki durağımız Elmalı Kilise'ydi. Her kilisede olduğu gibi kubbede pantakrator İsa var. Genelde çevresinde koruyucu dört büyük melek de bulunur. Yukarıda bahsettiğim sahnelerin dışında genelde kiliselerde azizlerin ve Hıristiyanlık'ın büyük isimlerinin freskleri de görülebilir. Ayrıca, bireysel geziyorsanız kalabalık tur gruplarından rahatsız olabilirsiniz. Her grubun kilisede durma süresi 3-5 dk. Komik olan siz herhangi bir gruba dahil olmasanız da grupların bencil liderleri içerdeyken sizin girmenizi istemiyor. Kiliselerin kapısında bekleyen görevliler bu bencil grup liderlerini uyararak bizim sorun yaşamamamızı sağladı. Neyse, buradan en farklı çizimlere sahip Azize Barbara Kilisesi'ne geçtik. Kırmızı renkte çizilen şekiller diğerlerine göre daha gizemli ve amatörce. Ardından Yılanlı Kilise'ye gittik. Buradaki çizimler diğer kiliselere göre daha farklı konuları ele almış. Bunlardan birisi olan Aziz Onuphrius ilginç bir hikayeye sahip: hafifmeşrep bir kadın olan Onuphrius zamanında tövbekar olur ancak erkeklerin ilgisinden bunalarak Tanrı'ya yalvarır, Tanrı da onu sakal ve bıyıkla çirkinleştir. Kilisede Büyük Konstantin ve Helen ortalarındaki Bizans Haçı'nı tutarken tasvir edilmiş. Eğer yanlarındaki yazıları "ya bu Latince ben anlamam" demeyip okumaya çalışırsanız isimlerinin yazdığını farkedeceksiniz. Kilisenin isminin geldiği "yılan" da Kapadokya'nın iki ünlü azizi George ve Theodore'nin öldürmeye çalıştığı ejderdir. Buranın devamında girişinde mezarlıkların bulunduğu bir kiliseyi sonrasında mutfağı ve yemekhaneyi gezdik. Orada bulunan "isimsiz kilise"ye girdiğimizde dindar bir grup geldi. Ablalar duvarları öptü, dualar etti biz de seyrettik ve dualara eşlik ettik. Sonuçta inandığımız yüce varlık aynı :)
 |
| Soldaki büyük oyuk Karanlık Kilise, Sağdaki oyuklarda mutfak, yemekhane ve şapel |
Göreme Açık Hava Müzesi'nin kuşkusuz en ilgi çekici kilisesine, Karanlık Kilise'ye geldik. Buraya girebilmek için fazladan 8 TL alıyorlar. Müze kartınız olsa da bu parayı vermeniz gerekiyor. Değer mi? Fazlasıyla değer! Adından da anlaşılacağı gibi karanlıkta kaldığı için görebileceğiniz en mükemmel tasvirler, freskler bu kilisede. Sanki daha yeni yapılmış gibi pürüzsüzler. Sanırım en çok vaktimizi bu kilisede harcadık. Bizim en çok ilgimizi çeken sahneler İsa'nın cehenneme inişi ve başkalaşım oldu. Oradaki görevliye İsa'nın cehenneme inişinin hikayesini sorduk, kabaca: İsa cehenneme inip şeytanı yenerek (ayaklarının altında) Adem ve Havva'yı kurtarmasını anlatıyor. Yılanlı Kilise'de söylediğim Latince yazıları okumaya çalışmayı aslında burada öğrenmiştik. Görevli bize "kişilerin yanlarında isimleri yazıyor okuyun anlarsınız" dedi. Biraz farklı bir alfabe olsa da Adam(Adem) ve Eyva(Havva) yazısı kolayca anlaşılıyor. Karanlık Kilise'den sonra Azize Katerina Kilisesi ve Çarıklı Kiliseye gidecektik ancak onlara gidiş de kapanmıştı.
Tekrar Tokalı Kilise'ye geçtik. Buranın özelliği çok büyük oluşu ve iç içe birkaç kilisenin varolması. Eski ve yeni kilise diye kısımlara ayrılmış. Girişteki daha dar kısım eski kilise, ilersindeki geniş alan da sonradan eklenen yeni kilise. İlginç yanlarından biri en çok mavi tonunun kullanılması ve çok fazla sahne olması. Biz dinlerken neyin nerede olduğunu çok kez karıştırıp tekrar dinlemiştik. Buradan çıkınca hafif hafif yağmur başladı biz de hızlı hızlı pansiyonumuza döndük.
 |
| Avanos |
Çantalarımızı yüklendik ve gezimizin son ayağı olan Avanos'a doğru yola çıktık. Avanos bölgenin alışveriş merkezi. Biz de inip çevrede bir iki tur attıktan sonra Sır Küpü adındaki seramik atölyesine girdik. Elma çayımızı yudumlarken geleneksel çömlek yapımını izledik, (B) de denedi pek marifetli maşallah :) Yeraltı çarşısı diye geçen yerde binbir çeşit çanak çömlek var (Türklere etiketin çeyreği fiyatına). Biz de yöreye özgü beyaz şarabı sorduk ama yokmuş, ev yapımı kırmızı şarap ikram ettiler oldukça beğendik ve aldık (Şişesi de Özgür'e yaradı :) Hemen yanında dünyanın en ilginç müzeleri arasında bulunan Chez Galip'in Saç Müzesi'ne girdik. Müze önceden paralıymış ama artık değil. Gerçekten çok farklı, heryer de kadınların saçları var. Kimisi 10-15 cm örülü şekilde, kimisinde fotoğraflar ekli. (B)'de bir tutam kesti isim, telefon ve şehir yazıp yapıştırdık. Her sene yapılan 2 kişilik Kapadokya tatili çekilişine katılmış olduk.
Eskişehir'e gidebilmek için ya Nevşehir'den Ankara aktarmalı gidilebilir (ama saatleri ters) ya da Kayseri'ye gidip direk Eskişehir'e gidilebilir. Biz Avanos'tan 50 dk uzaktaki Kayseri'ye geçtik. Eskişehir'e giden tek otobüs şirketi de Süha. Otogarda oturmuş kendi özel menümüz olan akşam yemeğimizi yerken şu 2. gün karşılaştığımız Yunanlılardan bahsediyorduk ki karşımıza onların çıkması "şaka mı?" dedirtti.
 |
| Sağda Kızılırmak |
Nihayet eve ulaştık, o kadar yorulmuştuk ki 3 gün kendimize gelemedik. Bir de İstanbul'dan misafirimiz geldi iyice yorulduk ama hiç olmadığı kadar mutluyduk. Her gezimizin sonundaki gibi..
Hemen karşısında Aziz Basil Kilisesi var ama yakınına dahi gitmek maalesef yasaktı. Sonraki durağımız Elmalı Kilise'ydi. Her kilisede olduğu gibi kubbede pantakrator İsa var. Genelde çevresinde koruyucu dört büyük melek de bulunur. Yukarıda bahsettiğim sahnelerin dışında genelde kiliselerde azizlerin ve Hıristiyanlık'ın büyük isimlerinin freskleri de görülebilir. Ayrıca, bireysel geziyorsanız kalabalık tur gruplarından rahatsız olabilirsiniz. Her grubun kilisede durma süresi 3-5 dk. Komik olan siz herhangi bir gruba dahil olmasanız da grupların bencil liderleri içerdeyken sizin girmenizi istemiyor. Kiliselerin kapısında bekleyen görevliler bu bencil grup liderlerini uyararak bizim sorun yaşamamamızı sağladı. Neyse, buradan en farklı çizimlere sahip Azize Barbara Kilisesi'ne geçtik. Kırmızı renkte çizilen şekiller diğerlerine göre daha gizemli ve amatörce. Ardından Yılanlı Kilise'ye gittik. Buradaki çizimler diğer kiliselere göre daha farklı konuları ele almış. Bunlardan birisi olan Aziz Onuphrius ilginç bir hikayeye sahip: hafifmeşrep bir kadın olan Onuphrius zamanında tövbekar olur ancak erkeklerin ilgisinden bunalarak Tanrı'ya yalvarır, Tanrı da onu sakal ve bıyıkla çirkinleştir. Kilisede Büyük Konstantin ve Helen ortalarındaki Bizans Haçı'nı tutarken tasvir edilmiş. Eğer yanlarındaki yazıları "ya bu Latince ben anlamam" demeyip okumaya çalışırsanız isimlerinin yazdığını farkedeceksiniz. Kilisenin isminin geldiği "yılan" da Kapadokya'nın iki ünlü azizi George ve Theodore'nin öldürmeye çalıştığı ejderdir. Buranın devamında girişinde mezarlıkların bulunduğu bir kiliseyi sonrasında mutfağı ve yemekhaneyi gezdik. Orada bulunan "isimsiz kilise"ye girdiğimizde dindar bir grup geldi. Ablalar duvarları öptü, dualar etti biz de seyrettik ve dualara eşlik ettik. Sonuçta inandığımız yüce varlık aynı :) 
Göreme Açık Hava Müzesi'nin kuşkusuz en ilgi çekici kilisesine, Karanlık Kilise'ye geldik. Buraya girebilmek için fazladan 8 TL alıyorlar. Müze kartınız olsa da bu parayı vermeniz gerekiyor. Değer mi? Fazlasıyla değer! Adından da anlaşılacağı gibi karanlıkta kaldığı için görebileceğiniz en mükemmel tasvirler, freskler bu kilisede. Sanki daha yeni yapılmış gibi pürüzsüzler. Sanırım en çok vaktimizi bu kilisede harcadık. Bizim en çok ilgimizi çeken sahneler İsa'nın cehenneme inişi ve başkalaşım oldu. Oradaki görevliye İsa'nın cehenneme inişinin hikayesini sorduk, kabaca: İsa cehenneme inip şeytanı yenerek (ayaklarının altında) Adem ve Havva'yı kurtarmasını anlatıyor. Yılanlı Kilise'de söylediğim Latince yazıları okumaya çalışmayı aslında burada öğrenmiştik. Görevli bize "kişilerin yanlarında isimleri yazıyor okuyun anlarsınız" dedi. Biraz farklı bir alfabe olsa da Adam(Adem) ve Eyva(Havva) yazısı kolayca anlaşılıyor. Karanlık Kilise'den sonra Azize Katerina Kilisesi ve Çarıklı Kiliseye gidecektik ancak onlara gidiş de kapanmıştı.
Çantalarımızı yüklendik ve gezimizin son ayağı olan Avanos'a doğru yola çıktık. Avanos bölgenin alışveriş merkezi. Biz de inip çevrede bir iki tur attıktan sonra Sır Küpü adındaki seramik atölyesine girdik. Elma çayımızı yudumlarken geleneksel çömlek yapımını izledik, (B) de denedi pek marifetli maşallah :) Yeraltı çarşısı diye geçen yerde binbir çeşit çanak çömlek var (Türklere etiketin çeyreği fiyatına). Biz de yöreye özgü beyaz şarabı sorduk ama yokmuş, ev yapımı kırmızı şarap ikram ettiler oldukça beğendik ve aldık (Şişesi de Özgür'e yaradı :) Hemen yanında dünyanın en ilginç müzeleri arasında bulunan Chez Galip'in Saç Müzesi'ne girdik. Müze önceden paralıymış ama artık değil. Gerçekten çok farklı, heryer de kadınların saçları var. Kimisi 10-15 cm örülü şekilde, kimisinde fotoğraflar ekli. (B)'de bir tutam kesti isim, telefon ve şehir yazıp yapıştırdık. Her sene yapılan 2 kişilik Kapadokya tatili çekilişine katılmış olduk.
Eskişehir'e gidebilmek için ya Nevşehir'den Ankara aktarmalı gidilebilir (ama saatleri ters) ya da Kayseri'ye gidip direk Eskişehir'e gidilebilir. Biz Avanos'tan 50 dk uzaktaki Kayseri'ye geçtik. Eskişehir'e giden tek otobüs şirketi de Süha. Otogarda oturmuş kendi özel menümüz olan akşam yemeğimizi yerken şu 2. gün karşılaştığımız Yunanlılardan bahsediyorduk ki karşımıza onların çıkması "şaka mı?" dedirtti.
